Thứ Hai, 29 tháng 2, 2016

Thỏa thuận ngừng bắn Syria: Tài của người Nga


Lợi ích quốc gia trên hết!?
Liệu người dân, loài người thế kỷ XXI có chấp nhận “lợi ích quốc gia” của quốc gia mình nhuốm đầy máu và nước mắt của dân tộc khác, quốc gia khác hay không?
Cuộc chiến tại Syria từ năm 2011 đã bước sang năm thứ 5.
Năm 2013, Nga đã ra tay ngăn cản Mỹ - phương Tây tiến hành chiến dịch quân sự tại Syria theo kịch bản như Libya, bằng biện pháp ngoại giao. Syria đã chấp nhận giải giáp vũ khí hạt nhân để Mỹ - phương Tây ngừng tấn công.
Mỹ - phương Tây ngừng trực tiếp tấn công quân sự vào Syria năm 2013, không có nghĩa chính quyền Assad được yên vị. Bởi lật đổ chính quyền Assad là chính sách đối ngoại trước sau như một của Mỹ - phương Tây, xuyên suốt từ trước đến nay không hề thay đổi.
Vì thế, dưới sự chỉ huy của Mỹ, một liên minh khổng lồ trong đó có 2 thành phần đắc lực là Thổ Nhĩ Kỳ và Saudi Arabia, can thiệp thô bạo, bất chấp luật pháp quốc tế vào Syria, hô vang khẩu hiệu “Assad phải ra đi” tức là chính quyền Assad hoặc là đầu hàng hoặc là bị lật đổ.
Ngừng bắn đã đạt được nhưng hòa bình vẫn rất mong manh
Ngừng bắn đã đạt được nhưng hòa bình vẫn rất mong manh
Bằng cách lấy danh nghĩa chống IS, họ tiến hành không kích làm tan nát cơ sở hạ tầng của Syria; họ huấn luyện, cung cấp vũ khí cho lực lượng nổi dậy chống chính phủ và thậm chí hỗ trợ cho cả IS, nhằm lật đổ chính quyền Assad.
Hơn 4 năm cầm cự trước một liên minh hùng mạnh như vậy, quân đội Assad đã bị hy sinh gần 60.000 quân và chính quyền của Assad đã bị lâm vào tình thế “ngày được đánh số” trước khi Nga can thiệp.
Nếu như có điều gì đó khiến chúng ta không hiểu nổi chiến lược toàn cầu của Mỹ -phương Tây thì điều đó nằm trong câu hỏi: Tại sao có kết quả “hậu Iraq” năm 2003, và, cứ cho là Mỹ chưa có bài học kinh nghiệm, thì “hậu Libya” năm 2011 đã phơi bày, nhưng tại sao Mỹ - phương Tây vẫn tiến hành như vậy tại Syria?
Rõ ràng, Iraq đã tạo ra một IS khiến thế giới rúng động; Libya là một nhà nước thất bại và chắc chắn Syria nếu Assad bị lật đổ thì nó sẽ trở thành một nhà nước “2 trong 1”, nghĩa là Iraq và Libya trong một Syria.
Chúng ta không muốn tin, Mỹ, một cường quốc đang bá chủ, thống trị thế giới, lại đang thực hiện tư tưởng “hỗn loạn có điều khiển” rất vô cảm, vô nhân đạo, vô trách nhiệm như vậy với đồng loại.
Chúng ta không muốn tin, điều “những tài phiệt nước Mỹ cũng chính là người lãnh đạo nước Mỹ”, như người Nga đã đánh giá.
Đáng tiếc, muốn là một chuyện và được hay không, lại là chuyện khác.
Quá khứ, hiện tại, những quốc gia nơi cơn bão “cách mạng màu” đi qua; những quốc gia nơi tên lửa Tomahawk rơi xuống, khiến cho chúng ta, dù không muốn tin cũng buộc phải tin vào sự thật phũ phàng.
Tại sao máu và nước mắt của người dân Syria, Libya…lại đổ nhiều đến thế? Chẳng lẽ, máu và nước mắt của họ chính là “lợi ích quốc gia”, là bát cơm, chén nước của một quốc gia nào đó, một thế lực nào đó?
Ai thắng ai?
Sau 20 tuần Nga mở chiến dịch quân sự tại Syria theo yêu cầu của chính quyền Assad, ngày 27/2/2016, một thỏa thuận ngừng bắn giữa chính phủ và lực lượng nổi dậy chống chính phủ được Mỹ-PT và Saudi, Thổ Nhĩ Kỳ…hậu thuẫn có hiệu lực.
Khuôn mặt mới của ngoại giao Nga
Khuôn mặt mới của ngoại giao Nga
Sự xuất hiện thỏa thuận này chứng tỏ một thắng lợi lớn về ngoại giao của Nga, thắng lợi lớn của chính quyền Assad và thắng lợi của người Kurd Syria PYG…trước một thế lực khổng lồ, hùng mạnh.
Tại sao bây giờ mới có thỏa thuận này mà không phải là trước kia?
Đơn giản là trước kia, khi lực lượng nổi dậy đang “đếm số ngày tồn tại” của Assad thì đời nào Mỹ chạy ngược chạy xuôi thúc giục các bên ngừng bắn. Đó là sự ấu trĩ về chính trị và dại khờ về quân sự.
Vì vậy, cũng như diễn biến ở Ukraine, chính quyền Kiev, nếu không bị một “cú Debeltseve” thì đời nào Đức, Pháp tích cực ngoại giao con thoi để tạo ra một Minsk-2. Diễn biến tình hình Syria hiện giờ cũng không khác gì Ukraine.
Thời gian đang thuộc về Nga và Syria, mỗi ngày qua đi là sức mạnhNga và quân đội Syria trở nên mạnh mẽ, hiệu quả hơn, do đó, không cách nào khác, Mỹ yêu cầu tạm dừng cuộc chơi, chịu lùi trước Nga trước khi quá muộn có thể cứu vãn.
Hãy còn quá sớm để tuyên bố “Nga giành chiến thắng tại Syria” nhưng Thỏa thuận ngừng bắn tại Syria vừa đạt được không phải, không thể, không hy vọng sẽ kết thúc chiến tranh mà chỉ là một bước ngoặt của chiến tranh.

Thứ Bảy, 20 tháng 2, 2016

Bóp méo sự thật về Syria - nỗi xấu hổ của truyền thông Mỹ

Những bài báo sai lệch về cuộc nội chiến ở Syria có lẽ là một trong những điều đáng xấu hổ nhất trong lịch sử báo chí của Mỹ.
Dân Mỹ hiểu lầm nghiêm trọng về tình hình Syria
Những bài báo “bóp méo sự thật” về tình hình ở thành phố cổ Aleppo, Syria đã làm nhiều người dân Mỹ hiểu lầm nghiêm trọng. Những gì đang xảy ra với Aleppo trong thời gian là một minh chứng rõ rệt về điều này. 
Trong 3 năm qua, các tay súng thánh chiến đã khiến Aleppo trở nên đổ nát và hoang tàn. Sự cai trị của những tay súng này bắt đầu bằng một làn sóng đàn áp. Chúng đã đe dọa người dân Syria rằng không được gửi con mình đến trường, nếu không chúng sẽ giết chết những đứa trẻ. 
bop meo su that ve syria - noi xau ho cua truyen thong my hinh 0
Một khu dân cư ở Aleppo tan hoang sau các cuộc giao tranh. (Ảnh: Reuters).
Thậm chí, những tay súng Hồi giáo cực đoan còn phá hủy các nhà máy trong khu vực, rồi ép buộc những người thất nghiệp phải phục vụ trong hàng ngũ thánh chiến của chúng. Chúng cũng đã cướp bóc máy móc, của cải và bán ở chợ đen tại Thổ Nhĩ Kỳ.
Vào tháng 2/2016, người dân ở Aleppo cuối cùng đã có thêm những tia sáng hy vọng khi quân đội Syria và các đồng minh tiến vào thành phố, đẩy lùi các tay súng Hồi giáo cực đoan. Các nhà máy điện được mở lại, mạng lưới điện sẽ sớm được phục hồi, hình ảnh những chiến binh thánh chiến xuất hiện trên các đường phố bị xóa bỏ. Các chiến binh thánh chiến đã bị đánh bại bởi liên minh Nga và Syria.
Một nhà phân tích ở Beirut (Lebanon) tên là Marwa Osma cho biết: “Quân đội Syria do Tổng thống Bashar Assad dẫn dắt cùng với các đồng minh của họ, là lực lượng duy nhất trên mặt đất chống lại tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS). Bởi vậy, không ai lại muốn làm suy yếu đi lực lượng duy nhất đang chiến đấu chống IS”.
Một cư dân ở Aleppo đã viết trên mạng truyền thông xã hội rằng: “Chính liên minh Thổ Nhĩ Kỳ - Saudi Arabia đã hậu thuẫn phe đối lập dội tên lửa xuống những khu vực dân cư gần Aleppo”.
Thế nhưng, những điều này trái ngược hẳn với những câu chuyện mà Washington đã vẽ ra trên các phương tiện truyền thông suốt thời gian qua.
Các tờ báo Mỹ đã mô tả tình hình ở Aleppo trái ngược với những gì đang thực sự có. Nhiều bài báo cho rằng, Aleppo đã được “giải phóng” trong 3 năm qua nhưng bây giờ lại bị kéo vào sự đau khổ bởi vì Nga, Iran hay lực lượng của ông Assad. 
bop meo su that ve syria - noi xau ho cua truyen thong my hinh 1
Quân chính phủ Syria đánh bại IS ở nhiều tỉnh thành. (Ảnh: AP)
Những người dân Mỹ đã phải nghe những lời giả dối rằng những chiến dịch ở Syria nhằm chống lại chế độ của Tổng thống Assad cùng với các đồng minh như Nga và Iran. Hơn thế nữa, người Mỹ có nghĩa vụ phải hy vọng rằng liên minh Mỹ, Thổ Nhĩ Kỳ, Saudi Arabia, người Kurd và phe đối lập ôn hòa sẽ giành chiến thắng.
Đương nhiên, chúng ta không thể đổ lỗi cho người dân Mỹ vì đã tin tưởng những gì họ đọc. Họ hầu như không có thông tin thực tế về các chiến binh, mục tiêu, hay chiến thuật của các bên. Phần lớn sự thiếu hụt thông tin này là do các phương tiện truyền thông Mỹ.
Quy trình làm việc “mỳ ăn liền”
Dưới áp lực tài chính, hầu hết các tờ báo, tạp chí và các mạng lưới truyền hình Mỹ đã cắt giảm số lượng phóng viên ở nước ngoài của họ. Nhiều thông tin quan trọng về thế giới hiện nay lại do chính những phóng viên đang ngồi tại Washington viết ra. 
Trong hoàn cảnh như vậy, việc tìm kiếm thông tin sẽ phải phụ thuộc vào những nguồn tin từ chính phủ Mỹ. Các phóng viên sẽ khai thác thông tin từ Lầu Năm Góc, Bộ Ngoại giao, Nhà Trắng và các chuyên gia nghiên cứu quốc tế. 
Sau một quá trình như trên, các phóng viên có thể đã cảm thấy mình hiểu được mọi mặt của câu chuyện và viết nên những bài báo sai lệch về Syria theo kiểu “mỳ ăn liền”. 
bop meo su that ve syria - noi xau ho cua truyen thong my hinh 2
(Ảnh: insidetheeyelive).
Tuy nhiên, bên cạnh đó, cũng có những phóng viên dũng cảm đáng kinh ngạc, họ có mặt tại nơi chiến trường khói lửa, và tìm cách chống lại những bài báo được viết ở Washington. Sự an toàn của chính những phóng viên này bị đe dọa khi họ nỗ lực tìm ra sự thật về cuộc nội chiến Syria.

Thứ Năm, 18 tháng 2, 2016

Saudi Arabia chưa học được gì từ 7 "vết xe đổ" của Mỹ tại Syria?

Nhận định trên al-Monitor, cựu Đại sứ Iran tại Đức Seyed Hossein Mousavian đã cảnh báo Saudi Arabia về 7 sai lầm Mỹ đã mắc phải trong chính sách can thiệp tại Syria.

Trong một cuộc phỏng vấn tuần trước trên kênh CNN, Ngoại trưởng Saudi Arabia Adel al-Jubeir cho biết, chính phủ Mỹ đã ủng hộ và tỏ thái độ tích cực đối với tuyên bố sẵn sàng điều đặc nhiệm tới Syriacủa vương quốc Arab.
Nếu đúng như phát biểu của Ngoại trưởng Jubeir, thì theo cựu Đại sứ Mousavian, dường như Washington và Riyadh vẫn chưa rút ra bài học gì từ 7 sai lầm chiến lược mà Mỹ và các nước thuộc liên minh quốc tế đã mắc phải trong chính sách can thiệp tại Syria.
1. Mỹ ủng hộ các cuộc cách mạng tại Tunisia và Ai Cập, và thậm chí suýt chút nữa còn ủng hộ tổ chức Anh em Hồi giáo. Mỹ sai lầm ở chỗ họ cho rằng Syria có thể là một Ai Cập thứ hai, dù thực chất tính phân chia giáo phái trong hệ thống chính trị Syria nhạy cảm hơn rất nhiều.

Thứ Hai, 15 tháng 2, 2016

Báo Pháp: Thổ Nhĩ Kỳ “lãnh cú sốc” chính trị thô bạo... vì sự nhu nhược của Mỹ

Trong một hội thảo chuyên gia địa chính trị có phóng viên Le Monde tham dự, giới lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ rất bất bình với chính phủ Mỹ.

Báo Pháp: Thổ Nhĩ Kỳ “lãnh cú sốc” chính trị thô bạo... vì sự nhu nhược của Mỹ
Ảnh minh họa.
Trong một hội thảo chuyên gia địa chính trị có phóng viên Le Monde tham dự, giới lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ rất bất bình với chính phủ Mỹ. Đối với Ankara, không phải chỉ có chiến thắng của Putin làm phẫn nộ, mà vì cả một chiến lược địa chính trị của Thổ Nhĩ Kỳ, đặt trên nền tảng không vấn đề biến thành không giải pháp, RFI thuật lại.
Vì vị trí địa lý ở vùng châu thổ Địa Trung hải, Thổ Nhĩ Kỳ trở thành trung tâm điểm của khủng hoảng. Phía nam, hai nước Syria và Irak tan từng mảnh, phía bắc, Nga tiến hành chính sách sáp nhập lãnh thổ của Ukraine. Là thành viên của NATO, Ankara không thể hành động một mình, nhưng "vấn đề là ông tư lệnh tối cao". Ông này là tổng thống Mỹ.

Thứ Năm, 11 tháng 2, 2016

Bị đánh bầm dập, phe nổi dậy Syria oán trách Mỹ

 Bị đánh cho thua tơi tả, bầm dập trên hàng loạt mặt trận, phe nổi dậy Syria ngày càng trở nên tuyệt vọng và quay sang oán trách, đổ lỗi cho các đồng minh phương Tây về việc đã không giúp đỡ cho họ và đã từ bỏ cuộc chiến chống lại chính quyền của Tổng thống Bashar al-Assad.
Trong bối cảnh bị tấn công dồn dập bởi quân đội Syria ở Aleppo, các phe nhóm nổi dậy ở Syria cho biết họ đang đối mặt với sự thất bại mà không có được sự giúp đỡ, viện trợ về quân sự từ Mỹ, Thổ Nhĩ Kỳ và các đồng minh khác.
Từ hồi tuần trước, quân đội trung thành với ông Assad dưới sự hậu thuẫn từ chiến dịch không kích của Nga đã cắt đứt một loạt tuyến đường cung cấp hậu cần, tiếp viện từ biên giới Thổ Nhĩ Kỳ vào Aleppo. Hàng ngàn người dân đã phải chạy khỏi tỉnh Aleppo, hướng về biên giới Thổ Nhĩ Kỳ - một đồng minh then chốt của phe đối lập Syria.
Sự thụt lùi liên tiếp trên chiến trường của phe nổi dậy đã cho thấy một thực tế rõ ràng và đau đớn đối với phe nổi dậy: đó là việc các đồng minh quốc tế của họ dường như rút lui dần khỏi Syria trước các cuộc đàm phán thất bại về vấn đề Syria hồi tháng trước.

Thứ Tư, 10 tháng 2, 2016

Aleppo về tay Assad, dấu chấm hết cho phương Tây tại Syria?

Nhận định trên al-Monitor, các nhà phân tích tỏ rõ sự bi quan đối với khả năng phương Tây đạt được mục tiêu tại Syria, trong bối cảnh Aleppo bị bao vây tuyệt đối như hiện nay.

Với phương Tây, 3 mục tiêu chính của họ tại Syria là lật đổ chính phủ Tổng thống Bashar al-Assad, kiểm soát dòng người nhập cư, và tiêu diệt các lực lượng khủng bố, trong đó nổi bật là lực lượng Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS).
Tuy nhiên, theo các nhà phân tích, những diễn biến mới đây tạiAleppo đang đưa các mục tiêu kể trên ngày một rời xa tầm với của Mỹ và đồng minh.
Trong lúc liên minh Nga-Iran-Hezbollah cùng quân chính phủ Syria đang bao vây Aleppo, các lực lượng đối lập "ôn hòa" đang đứng trước một bước ngoặt với những hiểm họa nghiêm trọng chưa từng thấy trong suốt 5 năm nội chiến Syria.
Và theo các chuyên gia, thất bại của phe nổi dậy sẽ tạo ra một phản ứng domino, đánh sập tham vọng của phương Tây tại Syria.
"Nội chiến [Syria] đang tạo ra một cuộc khủng hoảng nhân đạo kinh hoàng, với những hậu họa rõ rệt đối với 2 mối quan tâm lớn của phương Tây là vấn đề nhập cư và Hồi giáo cực đoan" - Julien Barnes-Dacey, chuyên gia Hội đồng Quan hệ Quốc tế Châu Âu (ECFR), phát biểu.
Theo thống kê của LHQ, hơn 30.000 người dân đã phải sơ tán khỏi Aleppo trong vài ngày qua, khi giao tranh ngày một trở nên khốc liệt. Các quan chức LHQ cũng cảnh báo, châu Âu nhiều khả năng sẽ phải đón một lượng người nhập cư vượt mức kỉ lục năm ngoái.
"Trường hợp xấu nhất là chỉ trong một thời gian ngắn, 600.000 người tị nạn sẽ xuất hiện tại biên giới Thổ Nhĩ Kỳ" - Phó Thủ tướng nước này, ông Numan Kurtulmus, cho biết.
Dòng người tị nạn tại biên giới Thổ Nhĩ Kỳ. Ảnh: AP
Dòng người tị nạn tại biên giới Thổ Nhĩ Kỳ. Ảnh: AP
Trong khi đó, những thế lực ủng hộ chính phủ Syria là Nga và Iran nhấn mạnh, Assad tại vị là chìa khóa để chấm dứt cuộc nội chiến dai dẳng tại quốc gia Trung Đông này.
Và dù vẫn cáo buộc Assad là nguyên do khiến hàng trăm nghìn người dân Syria bỏ mạng trong 5 năm qua, các nước phương Tây đang dần phải chấp nhận thực tế rằng mục tiêu lật đổ Assad dường như đã quá xa tầm với.

Thứ Sáu, 5 tháng 2, 2016

Những bí ẩn không lời giải của Mỹ từ cuộc chiến tranh Việt Nam

(Tin Nóng) Ngày 8.3.2015 đánh dấu nửa thế kỷ đã trôi qua kể từ ngày những lính thủy đánh bộ Mỹ đặt chân lên bãi biển Đà Nẵng, chính thức mở đầu cuộc chiến tranh do Mỹ tiến hành tại Việt Nam. Cuộc chiến tranh tàn khốc này đã kết thúc, nhưng để lại nhiều bí ẩn mà người Mỹ đến nay chưa tìm ra lời giải đáp.

Những bí ẩn không lời giải của Mỹ từ cuộc chiến tranh Việt Nam - ảnh 1Chuyên gia rà phá bom mìn Mỹ Daniel Dobb (phải) chỉ cho bà Rose Gottemoeller, Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ phụ trách kiểm soát vũ khí và an ninh quốc tế, dấu hiệu có bom mìn tại một địa điểm ở Quảng Trị, trong chuyến thăm của bà Gottemoeller tại Việt Nam đầu tháng 3.2015 để đánh giá các nỗ lực do Mỹ tài trợ nhằm rà phá vật liệu nổ còn sót lại sau chiến tranh - Ảnh: Reuters
Cuộc chiến tranh tại Việt Nam đã trở thành một trong những cuộc xung đột gây tranh cãi nhất trong lịch sử cận đại của Mỹ: thời mà những người đàn ông không có sự lựa chọn ngoài việc phải đi chiến đấu ở nước ngoài, với những lý do mà nhiều bạn bè, thậm chí cả gia đình họ cũng không hiểu và chỉ một số người có thể trở về từ cuộc chiến.
Với khoảng thời gian nay đã khá xa, chúng ta có thể nhìn lại vài điều bí ẩn mà có lẽ sẽ chẳng bao giờ có câu trả lời, theo báo chí Mỹ.

Phi công Charles Shelton: Từ mất tích thành tử trận

Đại tá phi công Charles Shelton là người cuối cùng được chính thức xem như một tù nhân trong cuộc chiến tranh Việt Nam. Mãi đến ngày 20.9.1994, ông mới được thay đổi từ tình trạng “mất tích trong chiến tranh” (MIA - Missing in Action) trở thành “tử trận” (KIA - Killed in Action), sau lời yêu cầu của các con ông.
Năm 1965, máy bay của Shelton bị bắn rơi khi ông đang bay trinh sát trên đất Lào. Lúc đầu, ông vẫn giữ liên lạc vô tuyến với không quân, nhưng sau đó mất liên lạc và đó là lần cuối cùng Shelton được nghe nói đến. Tuy nhiên, có rất nhiều câu chuyện đồn đoán về những gì xảy ra với Shelton. Một số nói rằng ông đã bị bắt làm tù binh và vẫn sống sót qua nhiều thử thách. Vài câu chuyện còn đi xa hơn cho rằng ông đã giết chết kẻ tra tấn, gây ấn tượng cho kẻ thù bằng sự dũng cảm của mình. Gia đình còn nghe những câu chuyện cho rằng ông vẫn còn sống khỏe mạnh tại California nhưng bị cấm tiếp xúc với họ, với sự bảo vệ của chính phủ (?).
Những bí ẩn không lời giải của Mỹ từ cuộc chiến tranh Việt Nam - ảnh 2Những lính thuỷ quân lục chiến Mỹ đầu tiên đổ bộ lên bãi biển Mỹ Khê, Đà Nẵng ngày 8.3.1965, chính thức mở đầu cuộc chiến tranh do Mỹ tiến hành tại Việt Nam - Ảnh bìa tạp chí Life
Những bí ẩn không lời giải của Mỹ từ cuộc chiến tranh Việt Nam - ảnh 3Bãi biển Mỹ Khê (Đà Nẵng) ngày nay - Ảnh: DPA
Trong những năm 1980, những lính Mỹ nào vẫn còn được xem như tù nhân chiến tranh, được phân loại lại thành dạng “không tìm thấy thi thể” (body not recovered) hay “tử trận” (KIA), ngoại trừ Shelton. Viên đại tá đã trở thành một biểu tượng cho tất cả những người có số phận chưa rõ ràng, nhưng là một phần mất mát cho gia đình ông. Hơn 25 năm sau khi ông mất, do chán nản và kiệt sức sau nhiều thập kỷ không biết sự thật, vợ của Shelton đã tự tử. Sau đó, các con ông đã yêu cầu được chính thức đổi thành “tử trận” và tên ông được thêm vào bia mộ trong nghĩa trang Arlington, nơi vợ ông được chôn cất.

Cuộc tranh luận về súng M16

Năm 1966, lính Mỹ ở Việt Nam được cung cấp loại súng trường tự động M16, được cho là một cuộc cách mạng trong chiến đấu, nhưng thật không may nó hoàn toàn không như dự tính.
Khẩu súng mới đã thất bại thảm hại khi đến tay những người đang chiến đấu. Tài liệu quân đội được giải mật gần đây cho thấy khoảng 80% báo cáo có vấn đề liên quan đến vũ khí. Vấn đề được gọi là “lỗi trích khí”, vỏ đạn đã sử dụng vẫn nằm lại trong buồng đạn sau khi bắn, buộc những người lính - thường phải chiến đấu giữa một địa hình trống trải - phải dùng một thanh kim loại để đẩy ra. Đến năm 1967, các ủy ban của Quốc hội Mỹ còn xem xét các vấn đề khác, phải thử nghiệm, ghi nhận kết quả một cách quan liêu, trong lúc chiến tranh vẫn tiếp diễn.
Những bí ẩn không lời giải của Mỹ từ cuộc chiến tranh Việt Nam - ảnh 4Bên cạnh nỗi lo về khẩu súng M16, ám ảnh lớn nhất của quân Mỹ trong chiến tranh tại Việt Nam là bị phục kích khi đổ bộ từ trực thăng xuống - Ảnh: Quân đội Mỹ
Trong khi đó, quân đội Mỹ trên chiến trường lại gặp vấn đề khác với khẩu súng trường. Khi nhận súng mới, các binh sĩ đã không được cung cấp các thiết bị lau chùi và bảo quản súng. Trong khi các nhà sản xuất và quân đội nhấn mạnh rằng súng không cần phải làm sạch, những người lính trên chiến trường nhận thấy bên trong nòng súng không những không được mạ crôm như kiểu súng cũ, mà còn rất dễ bị ăn mòn trong điều kiện khí hậu tại Việt Nam.
Sau cùng, các tiểu ban điều tra phát hiện quân đội đã có lỗi vì đã không huấn luyện về vũ khí mới cho binh lính và không thử nghiệm đầy đủ vũ khí, đạn dược trước khi thông qua. Không biết bao nhiêu người lính đã chết do vũ khí mắc lỗi, khi nhiều báo cáo cho biết tìm thấy thi thể  binh sĩ Mỹ bên cạnh khẩu M16 bị kẹt đạn, họ không còn khả năng tự vệ trong khi đang cố làm cho súng hoạt động.
Thật kỳ lạ là vấn đề này vẫn chưa được giải quyết. Qua nhiều thập kỷ sau những tranh cãi ban đầu, súng M16 vẫn được sử dụng và đang bị điều tra về độ thiếu tin cậy. Những người lính và gia đình của họ vẫn tự hỏi tại sao những khẩu súng trường với ‘thành tích’ mang cái chết đến cho nhiều người sử dụng chúng vẫn còn là vũ khí của quân đội Mỹ.

Chiến dịch Marigold

Từ 1965-1968, Mỹ và Việt Nam Dân chủ cộng hoà đã có những trao đổi liên lạc với sự hỗ trợ của các nhà ngoại giao Ba Lan (gọi là chiến dịch Marigold) và cho rằng nếu thành công, chiến tranh có thể kết thúc trong nhiệm kỳ tổng thống Lyndon B. Johnson. Trong hồi ký của mình, ông Johnson đề cập đến các nỗ lực ngoại giao thất bại, nhưng những gì đã xảy ra vẫn còn đang gây tranh cãi.
Không ai biết chắc gì nhiều về các cuộc đàm phán, bao gồm người đã khởi đầu và vì sao họ kết thúc. Không rõ Mỹ, Bắc Việt Nam, hay các nhà ngoại giao Ba Lan đã khởi xướng việc này. Thậm chí có ý kiến cho rằng nước Ý là người đầu tiên xây dựng nền tảng cho các cuộc đàm phán hòa bình nhưng thất bại vào phút chót.
Những bí ẩn không lời giải của Mỹ từ cuộc chiến tranh Việt Nam - ảnh 5Vỏ bom Mỹ tại Bảo tàng bom mìn ở tỉnh Quảng Trị - Ảnh: Reuters
Hầu hết các thông tin có sẵn về Marigold vẫn còn khá mờ mịt, phần lớn lấy từ các bài báo dựa trên những thông tin rò rỉ không chính thức. Các văn bản một thời được xem là tài liệu mật đang dần được công khai: Các bài viết của Jerzy Michalowski, một trong các đặc vụ Ba Lan tham gia vào việc thiết lập cuộc đàm phán hòa bình. Họ ghi lại các cuộc thảo luận giữa Ba Lan và Liên Xô, trong đó Moscow hỗ trợ các cuộc đàm phán hòa bình; họ cũng nói đến các chuyến thăm Bắc Kinh, nhưng Trung Quốc không tham gia vào ý tưởng của cuộc đàm phán. Tuy nhiên, phần lớn các tài liệu mâu thuẫn với những gì đang được nói về Marigold và sau cùng, nó lại gợi lên nhiều câu hỏi hơn là trả lời.
Thật khó tin rằng chiến dịch Marigold đã gần như kết thúc cuộc xung đột tại Việt Nam. Cuộc họp đã được lên kế hoạch giữa các nhà ngoại giao tại Warsaw, với những điều khoản và điều kiện được nêu ra, các bên đã đồng ý gặp mặt. Tuy nhiên, kể từ đó, mọi thứ đã rối ren: Trình tự thời gian trong tài liệu bị sắp xếp lẫn lộn và thiếu nhiều phần trong các bài tường thuật. Có vẻ như mỗi bên đều đã chờ đợi để tiếp xúc, Ba Lan đã nỗ lực đưa người Mỹ và Việt Nam đến cuộc gặp gỡ trực tiếp. Trong khi đó, quân đội Mỹ vẫn tiếp tục các cuộc tấn công ở Hà Nội và miền Bắc. Cuối cùng, các cuộc đàm phán thất bại và chiến tranh tiếp diễn.

Chuyến bay bí ẩn Flying Tiger 739

Những bí ẩn không lời giải của Mỹ từ cuộc chiến tranh Việt Nam - ảnh 6Một chuyến bay của hãng Flying Tiger - Ảnh: Tư liệu
Ngày 16.3.1962, chuyến bay Flying Tiger 739 chở 107 người Mỹ đã biến mất đâu đó giữa đảo Guam và Philippines. Tất cả được tuyên bố là đã chết, sau khoảng 2 tháng biến mất cách bí ẩn. Không có dấu vết của bất kỳ mảnh vụn nào được tìm thấy, cũng như biết được những gì đã xảy ra với chuyến bay.
Thành viên gia đình những người trên chuyến bay cho biết họ là những người lính được đưa đến Nam Việt Nam. Không có ghi chép chính thức về chuyến bay có liên quan đến cuộc chiến và cũng không có cơ quan chính phủ nào chính thức thừa nhận các thành viên trên chuyến bay có nhiệm vụ quân sự. Tuy nhiên, gia đình lại cho rằng các thành viên nằm trong danh sách chọn lọc từ các căn cứ quân sự khác nhau trong cả nước để thực hiện nhiệm vụ.
Tài liệu của chính phủ Mỹ cho thấy vài người trong số họ là cố vấn truyền thông, hạ sĩ quan quân nhu và không gì hơn. Vài tài liệu của gia đình đã được biên soạn lại, cho thấy ngoài nhiệm vụ còn có điều gì đó vẫn giữ bí mật trong nhiều thập kỷ.
Theo một báo cáo của Ủy ban Hàng không Dân dụng Mỹ, máy bay đang hướng đến Sài Gòn và không mang theo hàng hóa gì, hành khách gồm 93 người Mỹ, ba thành viên quân đội miền Nam Việt Nam và phi hành đoàn 11 người. Không có cuộc gọi cầu cứu, thông tin liên lạc hay bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy có điều bất thường cho đến khi chỉ đơn giản là không nhận được lời hồi đáp. Sau đó, một tàu chở dầu Liberia báo cáo nhìn thấy một vụ nổ trên lộ trình chuyến bay, nhưng không tìm được dấu vết nào.
Những thành viên trong gia đình đang hối thúc để tên người thân của họ được liệt kê trên bức tường tưởng niệm chiến tranh Việt Nam ở thủ đô Washington, nhưng chính phủ vẫn kiên quyết im lặng về vai trò của những người này. Các gia đình tin rằng người thân của họ đã tham gia vào một “chiến dịch đen” và còn nhớ vài người trong số họ nói rằng có linh tính xấu và có thể sẽ không trở về nhà.